ხანდაზმულთა კეთილდღეობისა და ჯანმრთელობისათვის, მნიშვნელოვან პროფილაქტიკას წარმოადგენს იმ დაავადებების შემცირება, რომლებიც ნაადრევ სიკვდილსა და ინვალიდობას იწვევს. ხანდაზმულთა ხანგრძლივი და ჯანსაღი ცხოვრების უზრუნველსაყოფად, სერიოზული ძალისხმევა და ყურადღებაა საჭირო არამარტო ოჯახის, არამედ სახელმწიფოს მხრიდანც. მნიშვნელოვანია ისეთი ნაბიჯების გადადგმა, რომლებიც ხანდაზმულთა ხანგრძლივი და ჯანმრთელი სიცოცხლის გარანტია იქნება.

ჩვენი საზოგადოების 65 და მეტი ასკის მოსახლეობას, შევეცადოთ ხშირად შევახსენოთ ჯანსაღი წესით ცხოვრების მნიშვნელოვანი როლი და უპირატესობა ინვალიდობისა და ქრონიკული არაგადამდები დაავადებების გარეშე სიცოცხლის გახანგრძლივების პროცესში. რამდენიმე აუცილებელი რჩევა:

ყოველდღე მიირთვით ხილი და ბოსტნეული. სწორი კვება ამცირებს კიბოს, გულსისხლძარღვთა დაავადებებისა და დიაბეტის განვითარების რისკს. ხილი და ბოსტნეულის ყოველდღიური მოხმარება უზრუნველყოფს ორგანიზმის აუცილებელი ვიტამინებით, მინერალებითა და სხვა მნიშვნელოვანი ნივთიერებებით მომარაგებას.

დარჩით ფიზიკურად აქტიურნი, რაც ხელს შეგიწყობთ სიცოცხლის ბოლომდე ძლიერი კუნთებისა და მტკიცე ძვლების შენარჩუნებაში. მაქსიმალურად შეამცირებთ: გულსისხლძარღვთა და ძვალ-სახსროვანი დაავადებების, ზოგიერთი კიბოს, დიაბეტის, დეპრესიის განვითარების რისკს. 65 და მეტი ასაკის ადამიანთათვის  რეკომენდებულია ფიზიკური აქტივობის შემდეგი პრაქტიკა: ვარჯიშები, ან მოძრაობები: სახლში საქმიანობის დროს, თამაშების, გართობის სახით, ყოველდღიური სპორტულ-გამამხნევებელი ან დაგეგმილი ვარჯიშები საშუალოინტენსივობით არანაკლებ 150 წუთისა კვირაში, ან მაღალინტენსივობით არანაკლებ 75 წუთისა კვირაში. აუცილებელია აღინიშნოს, რომ დრო გადანაწილებული უნდა იყოს კვირის დღეებზე და ერთჯერადად შეადგინოს 10 წუთიანი დატვირთვა. ხანდაზმულთათვის სასურველია ყურადება მიექციეს ისეთ ვარჯიშებსა და აქტივობებს, რომელთა დახმარებითაც შეინარჩუნებენ მოქნილობასა და წონასწორობის დაცვის უნარს. ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია განსაკუთრებულ რეკომენდაციას სთავაზობს იმ ხანდაზმულებს, რომელთაც ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო არ შეუძლიათ რეკომენდირებული ფიზიკური აქტივობის ნორმების გათვალისწინება, მათ თავიანთი ფიზიკური შესაძლებლობებისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესაბამისად უნდა შეასრულონ მინიმალური დატვირთვით ვარჯიშები და რაც შეიძლება ხშირად ისეირნონ ფეხით.

გახსოვდეთ! ყოველდღიური მსუბუქი, 10 წუთიანი ვარჯიში შეგინარჩუნებთ მოქნილობას, თავიდან აგაცილებთ ან უბრალოდ შეგიმსუბუქებთ: კისრის, მხრების, მუხლების, ზურგის, ფეხისა და ხელის თითების, ფეხის ტერფების ტკივილს, დაჭიმულობასა და დისკომფორტს.

თამბაქოს მოხმარება კვლავ რჩება ქრონიკული არაგადამდები დაავადებების, ინვალიდობისა და სიკვდილობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან რისკ ფაქტორად. არათუ არასოდეს არ უნდა გახდეთ თამბაქოს მომხმარებელი, დაუშვებელია მისი მოხმარება ხანდაზმულ ასაკში.

უარი თქვით თამბაქოსა და ალკოჰოლის ჭარბ მოხმარებაზე და გაიხანგრძლივეთ ჯანმრთელობის წლები ღრმა სიბერემდე!

ამერიკის შეერთებული შტატების დაავადებათა კონტროლის ცენტრის რეკომენდაციით ქალბატონებმა 50-74 წლის ასაკში მამოგრაფია ორ წელიწადში ერთხელ მაინც უნდა ჩაიტარონ. კოლორექტალური (მსხვილი და სწორი ნაწლავის) კიბოს სკრინინგის მიზნით სასურველია: ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ ანალიზი ფარულ სისხლდენაზე, ღრმა რექტორომანოსკოპია 5 წელიწადში და კოლონოსკოპია 10 წელიწადში ერთხელ ჩატარდეს. თვალყური მიადევნეთ სახელმწიფო სკრინინგის პროგრამებს და ჩაიტარეთ გმოკვლევები!

გრიპი და პნევმონია ხანდაზმულთა სიკვდილიანობის ერთერთი წამყვანი მიზეზია, მიუხედავად ეფექტური ვაქცინების არსებობისა. 65 და მეტი ასაკის ადამიანებმა ყოველწლიურად უნდა ჩაიტაროთ სეზონური გრიპის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია.

სისხლის მაღალი არტერიული წნევა წარმოადგენს ძირითად რისკ ფაქტორს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების და ერთერთ ძირითად მიზეზს ხანდაზმულთა სიკვდილობის. აკონტროლეთ თქვენი სისხლის წნევის ციფრები, უარი თქვით ჭარბი მარილის მოხმარებაზე! დროულად მიმართეთ ექიმს, რათა თავიდან აიცილოთ მაღალი არტერიული წნევის მიზეზით გამოწვეული სხვადასხვა გართულებები.

ჩვენ ყველას გვინდა დავიცვათ ჩვენი ოჯახის უფროსების უსაფრთხოება და ჯანმრთელობა, დავეხმაროთ მათ საიმედოდ და დამოუკიდებლად გაატარონ სიცოცხლის დარჩენილი წლები.

[i] http://www.cdc.gov/features/agingandhealth/